‘Niet elke leerling hoeft naar het vwo, maar hij of zij moet wel elke dag iets kunnen leren’
In de serie Het verhaal van… komen onderwijsmakers aan het woord die niet alleen ín, maar juist ook áán het onderwijs werken. Ze vertellen hoe zij, met tomeloos enthousiasme en volhardende ambitie, een duurzame verandering hebben gerealiseerd. Maar ook met welke uitdagingen zij op hun reis naar deze verandering te maken kregen. In aflevering 10 spreken we met Yvonne Nuvelstijn. Deze energieke en uitgesproken onderwijsadviseur kwaliteitsontwikkeling is ervan overtuigd dat het onderwijs voor leerlingen beter wordt als er een helder zicht is op wat er in de klassen gebeurt én er een sterkere focus is op de cruciale basisdoelstellingen. ‘Uiteindelijk is het allemaal niet zo moeilijk.’
‘Ik denk dat ik meer het ondernemerstype ben dan het onderwijstype. Ik ben heel direct, benader situaties concreet en analyserend en heb een duidelijke focus op de einddoelstelling, namelijk dat ieder kind goed onderwijs krijgt. Wat trouwens niet betekent dat ieder kind naar het vwo hoeft te gaan. Doorstromen naar basis, kader, of praktijkonderwijs is ook prima, zolang een kind maar de kans krijgt om zich te ontwikkelen.’ Aan het woord is Yvonne Nuvelstijn (54 jaar) uit Dedemsvaart. Hoewel ze zichzelf dus meer als ondernemer ziet, werkt Yvonne al sinds haar 21e in het onderwijs. ‘Ik ben altijd op zoek naar een uitdaging, naar een klus waar ik iets kan toevoegen. En die zijn er genoeg in het onderwijs.’
Ondernemer in het onderwijs
In 1992 begint Yvonne als leerkracht in het basisonderwijs, waar ze zich in de loop van de jaren ook ontwikkelt tot Intern Begeleider en Remedial Teacher. ‘Na acht jaar was ik echter wel toe aan iets anders, wat denk ik alles te maken heeft met mijn ietwat onrustige karakter. Daarom besloot ik ambulant begeleider te worden bij De Waterlelie, een kenniscentrum voor onderwijs en epilepsie in Noord-Holland. Daarnaast ging ik aan het werk bij SEIN, het expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde in Zwolle.’ In deze rollen analyseerde Yvonne de leer- en gedragsproblemen bij kinderen met een neurologische stoornis en hielp ze mee om onderwijs voor hen op te zetten. ‘Dat analyseren, onderzoeken en pionieren is iets wat ik nog steeds heel leuk vind. En omdat ik me zoals gezegd meer een ondernemer voel, ben ik in 2012 zelfstandig adviseur in het onderwijs geworden. Ik nam projecten aan binnen onderwijs- en zorginstellingen die als doel hadden om de begeleiding van leerlingen met een speciale onderwijsbehoefte te optimaliseren. Daarnaast werkte ik als interim kwaliteitscoördinator, interim Intern Begeleider en coördinator van (na) scholing en training aan leerkrachten en docenten. Die vrije rol bevalt mij nog steeds uitstekend.’
Werken aan duurzame onderwijskwaliteit
Inmiddels werkt Yvonne alweer dertien jaar als zzp’er in het onderwijs, waarvan de laatste vier jaar via OnderwijsConnected, zo vertelt ze. ‘Toen ik tijdens de coronapandemie noodgedwongen veel thuis werkte, kwam ik op een dag op de website van OnderwijsConnected terecht. De manier waarop onderwijsmakers samen impact willen maken om het onderwijs van morgen vorm te geven, sprak mij aan en daarom besloot ik om een kop koffie met toenmalig directeur Mathieu Bootsveld te gaan drinken. Er was een duidelijke klik en daarom ben ik in het voorjaar van 2021 voor OnderwijsConnected aan de slag gegaan.’ Vier jaar later is Yvonnes agenda meer dan gevuld met diverse uitdagende klussen. ‘In opdracht van een onderwijsstichting begeleid ik tweeëneenhalve dag per week de Intern Begeleiders van drie basisscholen. In Zwolle ben ik zestien uur per week kwaliteitscoördinator op een basisschool. En daarnaast verzorg ik diverse scholingen, zoals het traject ‘Van IB’er naar KC’er’, voor OnderwijsConnected. In al deze functies wil ik een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van duurzame onderwijskwaliteit en dat betekent dat ik echt iets toe wil en moet voegen.’
Helder zicht…
Wat dat betreft komt haar ondernemende karakter Yvonne niet slecht van pas. ‘Als interimmer denk ik met scholen mee over hun schoolsysteem en stel ik soms misschien wat confronterende vragen. Daar heb ik totaal geen moeite mee. Natuurlijk wil ik een goede band opbouwen met een schoolteam, maar ik hoef geen vriendin van de leerkrachten te worden. Door directe vragen te stellen, zorg ik ervoor dat een basisschool ontdekt welke mogelijkheden er zijn om hun onderwijs te verbeteren. Ik wil dat er een systeem ontstaat dat verandering teweegbrengt, want daarom ben ik bij het project aangehaakt. Die verandering begint met een helder zicht op wat er in de klassen gebeurt. Veel schoolteams vinden het belangrijk dat hun leerlingen “een leuke schooldag hebben”, maar naar mijn mening moeten leerlingen daarnaast elke dag ook iets nieuws kunnen leren.’
… en een sterkere focus
Wat dat betreft hebben veel basisscholen baat bij een sterkere focus op de cruciale basisdoelstellingen, aldus Yvonne. ‘Veel scholen hebben het gevoel dat ze het hele jaar superdruk zijn. De klassen moeten worden gemanaged. Volgens de gekozen onderwijsmethode moeten er allerlei oefeningen, spelletjes, werkvormen en invuldingen in de klas worden uitgevoerd. Er is het jaarlijkse schoolreisje. En dan willen ze ook nog gastlessen laten organiseren door de plaatselijke muziekvereniging en de dansvereniging. Maar als je als school overal op aanhaakt, blijft er dan nog wel genoeg tijd over om de door de overheid gestelde basisdoelstellingen te realiseren? Daarom durf ik te stellen dat als je als school die doelstellingen helder voor ogen hebt, er jaarlijks diverse lessen en evenementen geschrapt kunnen worden die niet bijdragen aan het einddoel.’
Een praktische kijk op zaken
Over dat einddoel gesproken; om het onderwijs te verbeteren zouden leerkrachten wat Yvonne betreft wat minder moeten vasthouden aan de gekozen methode, en wat meer moeten kijken of een leerling de lesstof ook daadwerkelijk snapt en oppikt. ‘Ik zie dat veel leerkrachten simpelweg dagelijks de methode afdraaien, maar niet kijken of ze hun doel ook hebben behaald, namelijk dat hun leerlingen echt iets hebben geleerd. Kijken ze wel duidelijk naar dit doel, dan weten ze ook wat ze nog moeten doen om ervoor te zorgen dat een leerling de lesstof daadwerkelijk oppikt.’ Hetzelfde geldt wat Yvonne betreft voor de basisdoelstellingen van een basisschool. ‘Simpel gezegd moeten de leerlingen in een schooljaar leren spellen, lezen en rekenen. Lukt dat niet of niet voldoende, dan moet je daar als school meer tijd aan besteden. Wat dat betreft ben ik heel trots op een leerkracht van een basisschool in Zwolle, die er dankzij zijn focus voor heeft gezorgd dat alle leerlingen in zijn klas boven het gewenst leesniveau zitten, op een school waar je dat niet van verwacht. Als je er aan de voorkant voor zorgt dat een basisdoelstelling voldoende aandacht krijgt, voorkom je dat leerlingen aan de achterkant als “probleemgeval” oppoppen.’
Ga het gesprek aan
Aangezien Yvonne alweer 33 jaar in het onderwijs werkt, weet ze als geen ander dat het best lastig is om ieder kind goed onderwijs te bieden. ‘Maar we moeten in ieder geval het gesprek met elkaar aan blijven gaan. Of het nu gaat over het behalen van de basisdoelstellingen van een school, over de wijze waarop een leerkracht zijn of haar leerlingen de lesstof kan bijbrengen, of over de wijze waarop een leerling met een speciale onderwijsbehoefte op een basisschool terecht komt waar hij of zij echt tot bloei kan komen. Wat alleen door samen na te denken over de mogelijkheden om deze doelen te bereiken, kun je concrete stappen zetten en daadwerkelijk een bijdrage leveren aan goed onderwijs voor ieder kind. En daar draag ik graag mijn steentje aan bij.’
Over Yvonne Nuvelstijn
Yvonne Nuvelstijn werkt sinds juni 2021 voor OnderwijsConnected. Na haar middelbare school volgt ze de pabo-opleiding aan Hogeschool Edith Stein in Hengelo. In 1992 start Yvonne als leerkracht in het basisonderwijs, waarna ze in 2000 als ambulant begeleider aan de slag gaat bij De Waterlelie (kenniscentrum voor onderwijs en epilepsie) en SEIN (expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde). In 2012 gaat Yvonne als zelfstandig onderwijsadviseur aan het werk. Yvonne woont samen met haar man en vier kinderen.
