De onlangs gepubliceerde ‘Staat van het Onderwijs 2024’ schetst een kritiek beeld van de huidige situatie in het Nederlandse onderwijs. Het rapport, uitgebracht door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de Dienst Uitvoering Onderwijs, signaleert aanhoudende zorgen zoals het hoge lerarentekort en de toenemende druk op de kwaliteit van scholen. Vooral de scholen met een uitdagende leerlingenpopulatie. De leerresultaten lijden onder deze condities maar het rapport dringt aan op het handhaven van hoge ambities voor onderwijskwaliteit ondanks de tegenwind. Scholen en besturen worden opgeroepen om het pedagogisch-didactisch handelen en de extra ondersteuning voor leerlingen te versterken en goede scholen als voorbeeld te gebruiken. Daarvoor is regie nodig vanuit bestuur, schoolleiding en politiek.
Tekortkomingen in basiskwaliteit en professionalisering
Uit het steekproefonderzoek uitgevoerd op 225 basis- en middelbare scholen en bij besturen blijkt dat een aanzienlijk deel (20%) van de scholen en besturen (21%) niet voldoet aan de vereiste basiskwaliteit. Hoewel leraren zich het vaakst professionaliseren in pedagogisch-didactisch handelen, laat het onderzoek zien dat de verdere ontwikkeling en borging van deze vaardigheden veelal niet systematisch wordt aangepakt.
Talentherkenning en benutting
In het licht van deze bevindingen pleit Mathieu, directeur-eigenaar van OnderwijsConnected, voor een visie waarbij scholen en besturen zelf het aanwezige talent binnen hun organisatie herkennen en benutten. Dit, zo stelt hij, zal leiden tot een lerende organisatie waarin onderwijsprofessionals gewaardeerd worden en samenwerken om gezamenlijke doelen te bereiken. De nadruk moet verschuiven van het simpelweg voldoen aan inspectie-eisen naar het creëren van een organisatie waarin ieders potentieel benut wordt. Het legt de basis voor uitmuntend onderwijs waarmee automatisch voldaan wordt aan de eisen van de inspectie.
Mathieu Bootsveld
Talentwaardering en -ontwikkeling voor Toekomstig Succes
Met dit rapport en de visie van onderwijsmakers zoals Mathieu wordt duidelijk dat de focus moet liggen op het waarderen en ontwikkelen van talenten binnen de schoolorganisaties. De toekomst van het onderwijs is afhankelijk van hoe we nu handelen en deze recente analyse biedt zowel een waarschuwing als een routekaart voor verbetering. Scholen en besturen worden opgeroepen om de uitdaging aan te gaan en te transformeren in toporganisaties waar iedere leerling en professional de kans krijgt om te floreren.
